Phú Quốc: 20 năm phát triển, tầm nhìn và kỳ vọng mới

Nam đảo Phú Quốc, nhìn từ cáp treo Hòn Thơm. Ảnh: SG

Năm 2024 đánh dấu 20 năm triển khai thực hiện đề án phát triển đảo ngọc. Quyết định 178/2004/QĐ-TTg ngày 5-10-2004 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án phát triển tổng thể đảo Phú Quốc và hàng loạt văn bản tiếp sau xác định tầm nhìn, định hướng, các cơ chế chính sách đặc thù phát triển đảo.

Quyết định 150/QĐ-TTg ngày 6-2-2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đồ án Quy hoạch chung TP. Phú Quốc đến năm 2040 tiếp tục khẳng định xây dựng thành phố đảo này trở thành đô thị biển đảo; là trung tâm dịch vụ du lịch, nghỉ dưỡng chất lượng cao, có bản sắc, có sức hấp dẫn đối với du khách. Theo đó, Phú Quốc trở thành đô thị loại I, phát triển theo mô hình đa trung tâm, hình thành chuỗi đô thị tập trung với 13 khu vực phát triển, mở ra giai đoạn mới, tầm nhìn và kỳ vọng mới cho đảo ngọc.

DẤU ẤN 20 NĂM

Phú Quốc là hòn đảo lớn nhất Việt Nam, nằm ở vị trí trung tâm khu vực Đông Nam Á, có lợi thế quan trọng trong mối liên kết giao thông hàng hải, hàng không với các quốc gia trong khu vực và trên thế giới; nhất là chuỗi các điểm du lịch nổi tiếng như Singapo, Phuket, Bali, Hongkong, Nhật Bản, JeJu... tạo ra hấp lực đối với các tập đoàn đầu tư xuyên quốc gia. Đảo ngọc là một mắt xích quan trọng để kết nối các chuỗi cung ứng dịch vụ du lịch, giải trí tầm cỡ quốc tế. 

TP. Phú Quốc chỉ cách Hà Tiên khoảng 45km, cách TP. Rạch Giá khoảng 120km, có tổng diện tích tự nhiên gần 60.000 ha, tương đương đảo quốc Singapore, với 27 hòn đảo lớn, nhỏ. Phú Quốc hội đủ các lợi thế về địa lý, tự nhiên, kinh tế, xã hội để phát triển nền kinh tế mở cửa, hướng ngoại và trở thành điểm nhấn về kinh tế - xã hội, tạo sự lan tỏa, thúc đẩy nền kinh tế - xã hội vùng đồng bằng sông Cửu Long và cả nước phát triển.

Cảng hành khách quốc tế Phú Quốc. Ảnh: HOÀNG GIÁM

Thời gian qua, việc đầu tư phần cứng trên đảo như "mở cổng trời" - sân bay quốc tế Phú Quốc; "mở cửa bể" - cảng biển quốc tế tổng hợp An Thới, Bãi Thơm được hoàn thành và Dương Đông đang xây dựng; các đường trục Bắc - Nam, vòng quanh đảo và tuyến xương cá đang hoàn thiện.

Theo chân đường cáp ngầm xuyên biển đầu tiên ở nước ta, dài nhất Đông Nam Á, đưa điện quốc gia vượt biển ra đảo ngọc, thì đường cáp quang viễn thông cũng đã đưa thế giới xa ra đảo ngọc. Kéo theo nhiều công trình hạ tầng lớn trên đảo là nhiều dự án đầu tư tầm cỡ quốc gia và quốc tế, nhất là các dự án du lịch lớn, xác lập nhiều kỷ lục mới, đang tạo ra sức hút mới.

Phú Quốc hiện đang nắm giữ nhiều kỷ lục quốc gia và quốc tế. Là hòn đảo lớn nhất nước, có sân bay quốc tế xây dựng mới đầu tiên kể từ sau năm 1975; đường điện ngầm xuyên biển đầu tiên ra đảo dài nhất Đông Nam Á. Cáp treo vượt biển từ đảo ra Hòn Thơm dài nhất thế giới. Vườn thú thiên nhiên bán hoang dã Safari Phú Quốc là khu Safari đầu tiên, lớn nhất của cả nước.

Novotel Phú Quốc Resort thuộc dự án Tổ hợp du lịch Sonasea Villas & Resort là dự án resort đầu tiên trên thế giới của chuỗi thương hiệu khách sạn Novotel toàn cầu được đầu tư theo phong cách resort.

Phú Quốc có tốc độ thu hút đầu tư, tăng trưởng GDP, tăng trưởng ngành du lịch hàng đầu các huyện đảo cả nước, được xếp vào nhóm thị trường du lịch sôi động bậc nhất Việt Nam thời gian qua.

Đưa lưới điện quốc gia vượt biển ra đảo Phú Quốc. Ảnh: TÂY HỒ

THÁCH THỨC VÀ KỲ VỌNG MỚI

Phú Quốc khoác lên mình chiếc áo đô thị đặc thù – thành phố đảo đầu tiên của cả nước với nhiều kỳ vọng tạo ra một hệ sinh thái mới, những đột phá và giá trị mới, nhất là trong lĩnh vực kinh tế biển, du lịch biển đảo chất lượng cao.

TP. Phú Quốc tiếp tục hiện thực hóa tầm nhìn 20 năm trước phù hợp với bối cảnh và yêu cầu mới để thật sự trở thành một điểm sáng trong chuỗi các đảo du lịch nổi tiếng trong khu vực và trên thế giới, nhưng cũng chính là sự khởi đầu cho một giai đoạn mới đòi hỏi nhiều sáng tạo hơn.

Song, thách thức cho thành phố đảo không ít. Pháp luật hiện hành chỉ xác định mô hình chính quyền đô thị và chính quyền nông thôn mà không có chính quyền “thành phố đảo”.

Căn cứ vào thực tiễn và định hướng phát triển, cần vận dụng sáng tạo trong thực thi, đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao cho khu vực công lẫn khu vực tư nhân. Trong khi năng lực quản lý đất đai, đô thị, trật tự; đảm bảo môi trường sống, môi trường văn hóa an toàn, văn minh chưa đáp ứng kỳ vọng người dân.

Thách thức về nguồn nhân lực, năng lực sáng tạo, định hình cơ chế, chính sách vượt trội để thu hút đầu tư, tạo ra nguồn lực phát triển đảo vẫn đang là thức thức lớn mà thành phố đảo phải vượt qua trong thời gian tới.

Thị trấn Hoàng Hôn. Ảnh: TRUNG HIẾU

Định hướng, tầm nhìn phát triển đảo và thực tiễn đang đặt ra yêu cầu phải nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo ra hệ sinh thái kiến tạo, sáng tạo là việc phải làm bằng chiến lược, tầm nhìn, bước đi, giải pháp, nguồn lực và cách thức huy động, sử dụng nguồn lực.

Chiếc áo pháp lý “thành phố đảo” cho Phú Quốc là cần với kỳ vọng tạo ra cơ chế phát triển vượt trội so với lối mòn của huyện đảo, nhưng điều quan trọng là những giá trị thực sự mà nó mang lại.

“Chiếc áo pháp lý mới” từ Quyết định 150/QĐ-TTg ngày 6-2-2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đồ án Quy hoạch chung TP. Phú Quốc đến năm 2040 được mặc vào cho đảo ngọc phải tạo được sự chuyển biến mang tính đột phá hướng đến tương lai bền vững vẫn đang là mối quan tâm của nhiều người.

Phú Quốc trong tương lai cần được định hình dài hạn, cần một không gian xanh, sạch, đẹp, kiểu mẫu gắn với cảnh quan biển, với chức năng đô thị được xây dựng trong mối quan hệ với đồng bằng sông Cửu Long, cả nước và trong mối quan hệ gắn bó với các đô thị lớn của các nước ASEAN và trên thế giới.

Tương lai của Phú Quốc ra sao phụ thuộc vào cách ứng xử khôn ngoan, có trách nhiệm của con người đối với nó trong hiện tại!

 TS. TRẦN HỮU HIỆP