Hành trình tìm đồng đội trên đất bạn Campuchia

Đầu tháng 6-2023, đoàn công tác tỉnh Kiên Giang đến thăm Đội K92 đang thực hiện nhiệm vụ tại ấp Tro Peng Wei, xã Chhuk, huyện Chhuk, tỉnh Kampot và tại ấp Cham Vênh, xã Park Khlon, huyện Mần Đôn Shi Ma, tỉnh Koh Kong (Vương quốc Campuchia). Thành viên của đoàn không khỏi xúc động khi chứng kiến cán bộ, chiến sĩ phải dựng những túp lều ngủ tạm trong rừng núi, thiếu điện, nước sinh hoạt, thời tiết khắc nghiệt.

Khi thực hiện nhiệm vụ, cán bộ, chiến sĩ Đội K92 phải đối mặt với nắng nóng, đường hành quân xa, gập ghềnh, rẽ qua nhiều phum, sóc, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng khi thực hiện nhiệm vụ, bởi bom, mìn, vũ khí chiến tranh còn sót lại...

Có khi các anh di chuyển bằng xe, khi phải hành quân bộ, lội qua những khu vực nước ngập tới thắt lưng. Địa điểm tìm kiếm hài cốt liệt sĩ thường nằm sâu trong rừng. Chưa kịp nghỉ ngơi sau chuyến hành quân xa, những người lính đặt từng nhát len vào đất, thay nhau miệt mài đào, có khi phải đào sâu hơn cả mét, cho đến lớp đất đen mới chuyển vị trí.

Đội K92 tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở địa bàn tỉnh Kampot (Vương quốc Campuchia).

Thượng tá Trần Quang Thuận - Chính trị viên Đội K92 khẳng định: “Cán bộ, chiến sĩ luôn an tâm, xác định rõ nhiệm vụ được giao. Đơn vị giữ gìn tốt mối quan hệ với lực lượng bảo vệ của nước bạn, chính quyền và nhân dân nơi đơn vị đóng quân. Đồng thời, kết hợp thu thập thông tin từ người dân và tổ chức đào tìm, quy tập hài cốt liệt sĩ”.

Thượng tá Lê Hoàng Năm - Phó Đội trưởng Đội K92 cho biết hiện đơn vị có 50 đồng chí và 4 cán bộ dẫn đường, chia thành 2 tổ công tác thực hiện nhiệm vụ ở tỉnh Koh Kong và Kampot (Vương quốc Campuchia). Dù điều kiện thực hiện nhiệm vụ ở rừng núi hết sức khó khăn, hiểm trở, thiếu thông tin mộ liệt sĩ… nhưng cán bộ, chiến sĩ luôn nỗ lực tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ. Trong mùa khô 2022-2023, đơn vị tìm kiếm được 24 hài cốt liệt sĩ trên nước bạn Campuchia, qua đó nâng tổng số từ năm 2001 đến nay, đơn vị tìm kiếm, quy tập được 2.104 hài cốt liệt sĩ ở Campuchia. 

Cán bộ, chiến sĩ Đội K92 tìm kiếm được hài cốt liệt sĩ ở huyện Mần Đôn Shi Ma, tỉnh Koh Kong (Vương quốc Campuchia).

Chiến tranh đã lùi xa nhưng còn rất nhiều hài cốt liệt sĩ Việt Nam nằm trên đất bạn Campuchia. Nghĩa tình, sự hy sinh của bộ đội Việt Nam đối với nước bạn Campuchia, người dân nơi đây vẫn còn khắc ghi. Ông Chum Mey, nhân chứng sống tại Bảo tàng diệt chủng Toul Sleng, thủ đô Phnom Penh (Vương quốc Campuchia) kể cho chúng tôi nghe về bộ đội Việt Nam đã giúp hồi sinh đất nước Campuchia, cũng như sự hy sinh vì nghĩa vụ quốc tế cao cả của bộ đội Việt Nam. Ông Chum Mey vốn là thợ cơ khí, nhưng lại trở thành một trong những tù nhân đầu tiên của nhà tù Tuol Sleng. Ông phải chịu đựng sự tra tấn tàn bạo trong những xà lim do chế độ Pol Pot dựng lên. 

44 năm trôi qua, nhưng ông Chum Mey vẫn nhớ như in giây phút bộ đội Việt Nam đến cứu ông. Một anh bộ đội Việt Nam đã nhường áo cho ông mặc. “Tôi biết ơn nhiều lắm. Biết ơn nhân dân và bộ đội Việt Nam đã cứu giúp đất nước Campuchia và bản thân tôi được hồi sinh”, ông Chum Mey nói.

Ông Chum Mey, nhân chứng sống tại Bảo tàng diệt chủng Toul Sleng, thủ đô Phnôm Pênh (Vương quốc Campuchia) kể về tội ác của Pol Pot và nghĩa cử cao đẹp của quân tình nguyện Việt Nam giúp giải phóng nhân dân Campuchia khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot.

Nhắc lại nghĩa tình của bộ đội Việt Nam với nhân dân Campuchia, Thiếu tướng Tiếp Âm - Phó Tiểu khu trưởng Tiểu khu Quân sự tỉnh Kampot khẳng định quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam đã giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng và hồi sinh đất nước Campuchia.

Thiếu tướng Tiếp Âm cảm kích trước nghĩa tình của cán bộ, chiến sĩ Đội K92 luôn sẵn lòng giúp đỡ chính quyền, nhân dân Campuchia, nhất là những người dân nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn. Đội K92 giúp người dân cắt lúa, đắp đê, hỗ trợ gạo, nhu yếu phẩm hoặc khám bệnh, phát thuốc miễn phí cho người dân... Những việc làm đó đã tạo sự gần gũi, lòng tin cho người dân địa phương trên đất bạn. Thiếu tướng Tiếp Âm cho biết sẽ phối hợp, hỗ trợ Đội K92 thực hiện tốt nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.

Những ngày này, trên nước bạn Campuchia, Đội K92 vừa thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập vừa phối hợp với chính quyền, lực lượng vũ trang nước bạn thực hiện công tác dân vận, đối ngoại để nắm thông tin mộ liệt sĩ. “Đội K92 quyết tâm phát huy truyền thống Quân đội nhân dân Việt Nam, chủ động khắc phục khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và đảm bảo an toàn tuyệt đối trong quá trình thực hiện nhiệm vụ”, Thượng tá Lê Hoàng Năm khẳng định.

Bài và ảnh: THU OANH